పారాణి

 

పారాణి

పసుపులో సున్నపునీరు చిక్కగాకలుపుకుంటే పారాణి తయారౌతుంది. అదేనీళ్ళగా కలుపుకుంటే వసంతమౌతుంది. దేవతల ఊరేగింపు చరమాంకంలో వసంతాలు చల్లుకుంటారు. హోలీపండుగలో పిచికారీల్లో వసంతంనింపుకొని చల్లుకొని ఆనందిస్తారు. దిష్టితీయడానికికూడా వసంతం ఉపయోగపడుతుంది. పారాణి ముఖ్యంగా పాదాలకు అందమైనడీజైన్లలో పట్టించుకుంటారు. వివాహాలలో వధూవరుల కిరువురికీ కాళ్ళకు పరాణిపట్టించి ఎఱ్ఱగా అందంగ వుండేట్లు అలంకరిస్తారు. అరచేతులకు వేళ్ళకుగూడా పట్టించి కొద్దిసేపటితర్వత కడిగేసుకుంటే చాలాఅందంగా వుంటాయి. ఆ దంపతులకు యింకా పారాణికూడా ఆరలేదంటే, వారు నవదంపతులని, క్రొత్తగా పెండ్లైనవారని అర్థం. పారణి ప్రకృతిసిద్ధమైంది కబట్టి మనిషికి హానిచెయ్యదు. ప్రస్తుతం వస్తున్న రంగులపారాణివల్ల హానికలుగవచ్చు. కనుక పసుపు సున్నం కలిపిచేసిన పారణి వడుకొని శుభకార్యాలు జరుపుకోవడం యెంతో శ్రేయస్కరం. పారాణి మంగళద్రవ్యం. స్త్రీ ఐదోతనానికి చిహ్నం కూడా. ప్రత్యేకంగా వ్రతాలు, పూజలు చేసుకొనేప్పుడు తాముపారాణిని ధరించడమేగాకుండా, యింటిలోని ఆడవారు వచ్చిన ముత్తైదువుల పాదాలకుగూడా పారాణిపూసి గౌరవిస్తారు.

పసుపు క్రిమినాశిని. పసుపుతోపాటూ సున్నంకూడా పారాణిలో వుంటుందిగనుక. ఇది తీవ్రమైన క్రిమిసంహరకం. ఘాటుగావుంటుంది గనుక పారాణిముద్దను గోరుచుట్టు, పిప్పిగోళపైపట్టించడంవల్ల యీగోళ్ళవ్యాధులు నయమౌతాయి.

మరింత ఎఱ్ఱగా అందంగా అలంకరించుకోవడానికి రెడిమేడ్ పారాణిపాకెట్లు మార్కెట్లో యిప్పుదు దొరుకుతున్నాయి. అంతేగాకుండా ఇంట్లోనే రెండుమూడు రకాలుగా పారాణిని తయారుచేసుకుంటారుకూడా. మేలైన కుంకుమలో నిమ్మరసం కలిపి చిక్కనిద్రవంగా చేసుకొని, ఇయర్‌బడ్ సహాయంతో వివిధడిజైన్‌లలో పారణిగా పాదాలపైన, అరచేతులపైనా వేసుకుంటారు. ఇంకోరకమైన పారాణి యిలా చేసుకుంటారు. ఒకమెటల్‌పాత్రమధ్యలో ప్రమిద బోర్లించిపెట్టి ప్రమిదచుట్టూ టెంకాయచిప్ప చిన్నచిన్న తుంటలుగానీ లేదా బెల్లంపొడిగానీ పెట్టి ఒకచిన్న ఖాలీస్టీల్‌గ్లాసును, ముందు బోర్లించిపెట్టిన ప్రమిదపై పెట్టాలి. తర్వాత ముందుగాపెట్టిన పాత్రవంటి మరోపాత్రను మొదటిపాత్రపై పెట్టి తడిపిపెట్టికున్న మైదాతోగానీ బంకమట్టితో గానీ రెండుపాత్రల మధ్యనుండి గాలిపోకుండా సీల్చేయాలి. తర్వాత పాత్రలోని వస్తువులు కదలని విధంగా జాగ్రత్తగా పొయ్యి మీదపెట్టి పైపాత్రలో చల్లనినీరుపోసి పొయ్యివెలిగించి మంటపెట్టాలి. పైనపెట్టిన పాత్రలోని నీరు బాగా మరిగేవరకు మంటపెట్టి, తర్వాత పాత్రలు చల్లబడేవరకువుండి, పాత్రలసీల్ తొలగించి పైపాత్రను తొలగించిచూస్తే స్టీల్‌గ్లాసులో ఒకరకమైన ద్రవం వుంటుంది. ఆద్రవాన్ని కొద్దిగాతీసుకొని అందులో మంచికుంకుమ వేసి చిక్కగా కలుపుకొని పారాణిగా వాడుకొనవచ్చును. దీనివల్లకూడా యేహానీ వుండదు.

పట్టీలు

 పట్టీలు (Anklets)

బాలికలు పట్టీలతో తిరుగాడుతుంటే లక్ష్మీదేవి ఇంట్లో నడయాడుతున్నట్లుంటుందని హిందువుల భావన. అందుకే పుట్టిన ఆరునెలలకే బిడ్డకు పట్టీలువేసి మురిసిపోతుంటారు. పడతుల పట్టీల చిరుగజ్జల సవ్వడికి పరవశించి కవులు కవితలు, పాటలు అల్లారు. పారాణిపాదాల అందం రజితమువ్వలపట్టీలు ద్విగుణీకృతంచేసి పెండ్లికొడుకులు తలలు వంచేట్లు చేస్తాయనడం అతిశయోక్తికాదు. జ్యోతిష్యం ప్రకారం వెండి చంద్రునికి ప్రతీక. శుక్రునితో సంబంధం కలిగివుంటుంది. వెండిపట్టీలు భూమినుండి శక్తినిగ్రహించి శరీరానికందిస్తాయి. వెండిపట్టీలు శ్రేయస్సుకు చిహ్నం. పట్టీలచిరుమువ్వల సవ్వడివలన గృహంలోనికి సకారాత్మక శక్తులు ప్రవేశించి శుభా లందిస్తాయి. పట్టీలు ముఖ్యంగా వెండితోనే చేయించుకుంటారు. శరీరం పైభాగాన బంగారునగలు, క్రిందిభాగాన వెండినగలు ధరిస్తారు. బంగారం పసుపురంగు, గనుక అది లక్ష్మికి ప్రతీక. కాళ్ళకు బంగారు ధరించటం లక్ష్మీదేవిని అవమానించినట్లౌతుందని పట్టిలు బంగారంతోగాక వెండితోనే చేయించుకుంటారు.

స్త్రీలకు వెండిపట్టీలు ఆరోగ్యపరంగా యెంతో మేలుచేస్తాయి. వెండి శరీరాన్ని చల్లబరుస్తుంది. ఉష్ణోగ్రతను సమస్థితిలో వుంచుతుంది. రోగనిరోధకశక్తిని పెంచుతుంది. ఎముకల దృఢత్వం పెంచుతుంది. సరైన ఆహారపు అలవాట్లు కొరవడటంవలన స్త్రీలలో హార్మోన్ల సమతుల్యత దెబ్బతింటున్నది. ఈవెండిపట్టీలు అట్టి హార్మోన్ల సమతుల్యతకు దోహదపడతాయి. మానసిక ప్రశాంతతనిస్తాయి. ఋతుసమయంలొవచ్చే పొత్తికడుపునొప్పి, నడుంనొప్పి, చీకాకు, నీరసం యీవెండి పట్టీలవల్ల తగ్గిపోతాయి. గర్భాశయం ఆరోగ్యంగావుంటుంది. సంతానం కలగటానికి సహాయపడతాయి. ప్రసవనొప్పులను తగ్గిస్తాయి. పాదాల, మడమనొప్పులు వాపులు తగ్గుతాయి. రక్తప్రసరణ క్రమబద్దమౌతుంది. సూక్ష్మక్రిములు, వైరస్ వల్లకలిగే జలుబు, దగ్గువంటి రోగాలురావు. గాయాలు త్వరగా మానిపొతాయి.

అనారోగ్యలక్షణాలను గుర్తించడానికి వెండిపట్టీలు తోడ్పడతాయి. చెమటలు యెక్కువై, శరీరంలో గధకంపాళ్ళు పెరిగి ఆరోగ్యం దెబ్బతింటే, పట్టీలు నల్లబడతాయి. పట్టీలు చర్మానికి తగిలియున్నచోట చర్మం నీలిరంగులోనికి మరితే, సోడియంపాళ్ళు శరీరంలో యెక్కువైనవని గ్రహించి ఉప్పువాడకం తగ్గించుకొనవచ్చును. అంతేగకుండా స్త్రీలు యెక్కువసేపు నిలబడి పనులు చేస్తూవుంటారు. అటువంటివారికి వచ్చే కీళ్ళనొప్పులుకూడా యీవెండి పట్టీలవల్ల ఉపశమనం కలుగుతుంది.

పూర్వం స్త్రీపురుషులుకూడా కళ్ళకు వెండికడియాలు ధరించేవారు. అవి మొరటైపోయి స్త్రీలుమాత్రం పట్టీలు వేసుకొంటున్నారు. సిటీలలో అవీపోయి యిప్పుడు పట్టీలుగా అమరివుండే చెప్పులువచ్చేశాయి. వటిని ఫ్యాషన్‌గా ధరిస్తున్నారు. ఏమైనా వెండిపట్టీలు చాలామేలుచేస్తాయని తెలిస్తే తప్పక వేసుకుంటారని ఆశిద్దాం.

                           

యజ్ఞోపవీతం (జందెం)

                            యజ్ఞోపవీతం (జందెం)

యజ్ఞ + ఉపవీతం యజ్ఞోపవీతమయ్యింది. యజ్ఞమనగా "యజ్ఞోవైశ్రేష్టతమం కర్మ" అంటే ఉత్తమకర్మాచరణము. ఇక ఉపవీత మంటే దారము.  మొత్తంమీద యజ్ఞోపవీత మనగా ఉత్తమకర్మలాచరించునపుడు దీక్షాచిహ్నముగా ధరించు దారమన్నమాట. యజ్ఞోపవీతాన్ని యజ్ఞోపరివీతం, వ్రతబంధం, యజ్ఞసూత్రం, జందెం, జంధ్యం అనికూడా పిలుస్తారు. సంస్కారకోశంలో జంద్యాన్ని బ్రహ్మసూత్రమని వ్రాసియున్నది. బ్రహ్మమనగా వేదం, విద్య, జ్ఞానమని అర్థం. అందుకే దీనిని ఉపనయానంతరం బాలునిచే ధరింపజేస్తారు. అది వేదాధ్యయనారంభాన్ని (గాయత్రీమంత్రోపదేశ కాలాన్ని) సూచిస్తుంది. యజ్ఞోపవీతధరణతో యజ్ఞయాగాది క్రతువులు, వ్రతములు నిర్వహించడానికి అర్హత లభిస్తుంది. ఉపనయనం 5,8,12 వ యేట బాలురకు చేస్తారు. ఆర్యసమాజస్థాపకులైన దయానందసరస్వతులవారు యజ్ఞోపవీతాన్ని బ్రహ్మణ, వైశ్య, క్షత్రియులేకాక ఇతరకులాలవరూ ధరించవచ్చన్నారు. ఇప్పటికే విశ్వబ్రాహ్మణులు, పద్మశాలీలు, దేవాంగులు ధరిస్తున్నారు. దయానందసరస్వతులవారు "బ్రహ్మణి వేదగ్రహణకాలే ఉపనయనసమయే దృతంయత్సూత్రం ఇతి బ్రహ్మసూత్రం" అన్నారు. ఆయన యజ్ఞంచేయడం, జందెంధరించడం వేదాధ్యయనంచేయడం అన్నివర్ణాలవారు, స్త్రీలుకూడా చేయొచ్చన్నారు. ఆయా పుణ్యకార్యలకు సంబంధించిన నియమాలను శ్రద్ధగా, శుచిగా పాటించడమేన అర్హత అన్నారు.

 యజ్ఞోపవీతం నాలుగువేళ్ళవెడల్పుకు 24 రెట్లుండాలి. అంటే దాదాపు మనిషెత్తన్నమాట. మూడుపోగులు ఒకముడితో జందెం తయారౌతుంది. పెండ్లికాని బ్రహ్మచారి కి యీ మూడుపోగుల జందెం వేస్తారు. వివాహంతరువాత మామగారితరపున మరొకజందెం వేస్తారు. స్నానాదిసమయాలలో నగ్నంగా వుండరాదు. అలాంటి సమయాలలో దోషం కలగకుండా వుండటానికి మూడవజందెం వేస్తారు. మొలత్రాడు కూడా ఆదోషాన్ని తొలగిస్తుంది. అంతేగాదు మనకు ఉత్తరీయం తప్పనిసరి. అదిలేని సమయాల్లో, యీ ముడవజందెం ఉత్తరీయంతో సమానమౌతుంది. ఇక నాల్గవజందెం కూడా కొందరు ధరిస్తారు. అది అత్యవసర సమయాలలో యెవరికైనా జందెం తెగిపోతే, తత్కాలికంగా ధరించడానికి, దానంగా యివ్వటానికి పనికివస్తుంది. దానంగాపొందిన జందెం వీలైనంతతొందరగా మార్చుకొని క్రొత్తది ధరించాల్సి వుంటుంది.

 యజ్ఞోపవీతంలోని మూడుపొగులు త్రిమూర్తులైన బ్రహ్మ విష్ణు మహేశ్వరులతో సమానం. ఆమూడుపోగులకున్నముడిని బ్రహ్మముడి లేక బ్రహ్మగ్రంథి అంటారు. ఆముడి త్రిమూర్తులు యేకమైయుండుటను సూచిస్తుంది. యజ్ఞోపవీతాన్ని ధరించేటప్పుడు తీసివేయాల్సి వచ్చినప్పుడు మంత్రయుక్తంగా పద్దతిప్రకారం చేయాల్సివుంటుంది. నూతనయజ్ఞోపవీతాన్ని ధరింపజేయునపుడు, యజ్ఞోపవీతాన్ని ఒకయిత్తడి లేక రాగి లేదా బంగారు పళ్ళెరంలోవుంచి, పసుపుకుంకుమలద్దుతూ, ఓం భూర్భువస్సువః | తత్సవితుర్వరేణ్యమ్ | భర్గో దేవస్య ధీమహి | ధియో యోనః ప్రచోదయాత్ || అంటూ

గాయత్రీమంత్రము చదవాలి. తర్వాత కలశజలంతో

ఓం ఆపో హిష్ఠా మయోభువః | తా న ఊర్జే దధాతన |
మహేరణాయ చక్షసే
మహేరణాయ చక్షసే | యో వః శివతమో రసః |
తస్య భాజయతే హ నః
తస్య భాజయతే హ నః | ఉషతీరివ మాతరః |
తస్మా అరంగ మామ వః
తస్మా అరంగ మామ వః | యస్య క్షయాయ జిన్వథ |
ఆపో జనయథా చ నః//
ఆపో జనయథా చ నః//

అంటూ సంప్రోక్షణమంత్రం చదవాలి. తదనంతరం

ఓ౦! అసునీతే పునరస్మాసు చక్షు: పున:
ప్రాణమిహనోదేహి భోగమ్
జ్యోక్ పశ్యేమ సూర్యముచ్ఛర౦త
మనుమతే మృళయా న: స్వస్తి:
ఇతి ప్రాణప్రతిష్టాపన౦ కృత్వా
ఓ౦! నమో నారాయణాయ

 అంటూ ప్రాణప్రతిష్ఠ మంతాన్ని యెనిమిదిసార్లు చదవాలి, ఆతరువాత

        ఓం యజ్ఞోపవీతం పరమం పవిత్రం

ప్రజాపతేర్యత్సహజం పురస్తాత్ |
ఆయుష్యమగ్ర్యం ప్రతి ముంచ శుభ్రం

యజ్ఞోపవీతం బలమస్తుతేజః ||

అంటూ మంత్రోక్తంగా యజ్ఞోపవీతం యెడమభుజంమీద నుంచి కుడివైపు నడుమువరకు వ్రేలాడునట్లు ధరింపజేయాలి. పవిత్రమైన యీయజ్ఞోపవీత ధారణవల్ల అంతఃకరణశుద్ధి జరుగుతుంది. జీవునకు ఆదిమకాలంనుండి ప్రాణంతోపాటు శరీరంలో ఆత్మ నిర్ధిష్టమై యున్నది. అది ఆయుర్వృద్ధకమై సాటివారిలో అగ్రసరత్వమును కలిగిస్తుంది. తేజోబలమును చేకూరుస్తుంది. పెండ్లయినవారు కనీసం ధరించిన మూడుజంద్యాలలో కలిపి తొమ్మొది పోగులుంటాయి. ఆపోగులలోవున్న దేవతలనుస్మరిస్తూ

 

 “ ఓంకారో హోగ్నిశ్చ నాగశ్చ సోమః పితృప్రజాపతీవాయుః

సూర్యశ్చ సర్వశ్చ తన్తుదేవా అమీ నవఓంకారః

ప్రథమే తంతౌ ద్వితీయేహోగ్నిస్థథైవ చ తృతీయ నాగదైవత్యం

చతుర్థే సోమదేవతా పంచమే పితృదైవత్యం షష్ఠేచైవ

 ప్రజాపతిః సప్తమే మారుతశ్రీ్చవ అష్టమే సూర్య ఏవ చసర్వేదేవాస్తు

సప్తమే మారుతశ్రీ్చవ అష్టమే సూర్య ఏవ చసర్వేదేవాస్తు

సప్తమే మారుతశ్రీ్చవ అష్టమే సూర్య ఏవ చసర్వేదేవాస్తు

నవమే ఇత్యేతాస్తంతు దేవతాః ”

అన్న మంత్రాన్ని ఉచ్ఛరించి, పూజాదికాలు చేసి కర్యక్రమాన్ని పూర్తిచేయాలి. జందెం తిసివేయాల్సి వచ్చినపుడు          

యజ్ఞోపవీతం యది జీర్ణవంతం

వేదాంత నిత్యం పరబ్రహ్మ సత్యమ్ |

ఆయుష్యమగ్ర్యం ప్రతిముంచ శుభ్రం
యజ్ఞోపవీతం విసృజస్తుతేజః ||

అను మంత్రమును చదివి తీసివేయాలి. తీసినజంద్యాన్ని యెవరూ త్రొక్కనిచోట, చెట్టుమీదవేయాలి లేదా నదీజలాలలో వదిలేయాలి.

   సిద్ధపురుషులు, ఋషులు జందెం ధరించనవసరంలేదు. "జగమెరిగిన బ్రాహ్మనునకు జందెంబేలా" అన్నట్లు, వారు అన్నిటికీ అతీతులు. వారు ముందుగా ధరించియుంటే, తీసివేయడం ఆఖరుసారిగనుక తలపైనుండి తేసివేస్తారు. మిగిలినవారు క్రొత్తది తలమీద నుండి ధరించి జీర్ణమైనది, పాతది శరీరం క్రిందిభాగంనుండి తొలగించుకుంటారు. నూతన యజ్ఞోపవీతం మరీచిన్నదైతే ఆయుష్షు తగ్గుతుంది. మరీపొడవైతే చేసినత్పస్సు నశిస్తుంది. మరీలావుగావుంటే కీర్తి అంతరిస్తుంది. మరీసన్నమైతే ధననష్టమౌతుంది. కనుక సమగావుండేట్లు తయారుచేసినదై వుండాలి. పొడవు తగ్గించుకొనుటకు ముడులు వేసుకోవచ్చును.

 యజ్ఞోపవీతం ఉగాదినాడు, శ్రావణపూర్ణిమ (జంద్యాల పూర్ణిమ) నాడు, సంవత్సరములో రెండుసార్లు మార్చుకోవాలి. అశౌచసమయాలలో అనగా ఆప్తుల జననమరణ సమయాల్లో అశౌచం వదిలినతరువాత మార్చుకోవాలి. గ్రహణం విడిచిన తరువాత మార్చుకోవాలి. జీర్ణమై తెగిపోయినపుడు, అమంగళకరదినాలు గడచినతరువాత జందెం మార్చుకోవాలి. ఆమార్చుకొనేరోజులు మంగళ, శనివారాలు కకుండా చూసుకోవాలి. వీలుచూసుకొని మంగళ, శనివారాలకు ముందురోజు మార్చుకుంటే సరి. గత్యంతరంలేని సమయాలలో వారాలను పరిగణనలోనికి తీసుకోకపోయినా తప్పులేదు. మలమూత్రవిసర్జన సమయాల్లో జందెం మెడలో దండవలె వుండునట్లు మార్చుకొని, తరువాత కుడిచెవికి తగిలించుకోవాలి. చెవి అగ్నిస్థానం గనుక జందెం అశుభ్రమవ్వదు, శుచిగానే వుంటుంది. అశుభకార్యములు నిర్వహించునపుడు జందెం కుడిభుజంమీద వుండేట్లు మార్చుకోవాలి.

 ఆఖరుగా మరొక్కమాట. భుజంనుంది గుండెవరకు వ్యాపించియున్న వేగస్‍నరముపై జందెంవల్ల తెలిసోతెలియకో మనం సున్నితంగానైన ఒత్తిడికలుగజేస్తూవుంటాం. అందువల్ల రక్తప్రసరణ క్రమబద్ధీకరింపబడి తద్వార మనసిక ఒత్తిడి తగ్గి, ప్రశాంతత కలుగుతుంది. ఈవిధంగా కూడా యజ్ఞోపవీతం మనకు మేలుచేస్తుంది.    

 

మకరతోరణం

 

మకరతోరణం

గర్భగుడిలోని యేదేవతా విగ్రహానికైనా వెనుక మకరణం వుండితీరుతుంది. ఈమకరతోరణానికి సంబంధించి ఒక పురాణగాథ వున్నది. అదేమిటో ముందుగా తెలుసుకుందాం--

 కీర్తిముఖుడనే రాక్షసుడు బ్రహ్మనుగూర్చి ఘోరమైన తపమాచరించాడు. బ్రహ్మప్రత్యక్షమై అతడుకోరినట్లు మరణంలేని జీవనాన్ని ప్రసాదించాడు. కీర్తిముఖుడు వరగర్వంతో సమస్తజీవరాసులను యెదిరించి, త్రిభువనాలలోని సంపదనంతా తనవశంచేసుకున్నాడు. దేవతలు నారదునిపంపి అతడు పార్వతీదేవిని అపహరిచేటట్లు ప్రోత్సహించారు. తద్వారా శివుడు ఆగ్రహించి కీర్తిముఖుని దండిస్తాడని వారి ఆశ. వరగవ్వితుడైన కీర్తిముఖుడు దేవతలనుకునట్లే నారదుని బోధతో పార్వతీదేవిని అపహరింపబోయాడు. శివుడు ఆగ్రహించి భయంకరమైన అగ్నిని వాడిపైకి వదిలాడు. తనపైకి దూసుకవస్తున్న మంటలకు భయపడి, పరమేశ్వరుని కాళ్ళపైబడి శరణమన్నాడు. భోళాశంకరుడు దయదలచి అగ్నిని తనమూడవకన్నుగా ధరించి కీర్తిముఖుని గాపాడినాడు. కీర్తిముఖునికి అమితమైన ఆకలివేసింది. శివదేవుని ఆహారంకోసం ప్రార్థించాడు. శివుడు నీశరీరాన్నే తినేయమన్నాడు. కీర్తిముఖుడు మకరరూపం ధరించి, తోకభాగంనుండి తననుతాను తినడం మొదలుబెట్టి శరీరభాగంమొత్తం తినేశాడు. ఇంకా ఆకలి ఆకలిఅంటూ శివునిముందు నోరుతెరిచాడు కీర్తిముఖుడు. నేటినుండి నీవు దేవిదేవతలకు తోరణమై పైభాగమున నీతల‍అమరి పూజింపవచ్చిన భక్తుల దుష్టవికారాలను, అహంకారాన్ని, దురాశను భక్షింస్తూవుండు. నీకూ భక్తులపూజలు లభిస్తాయని వరమిచ్చాడు. ఆ కీర్తిముఖుడే శివవరప్రసాదంగా మకరతోరణమై పైభాగమున రాక్షసముఖంతో మిటకరించిన కనిగుడ్లతో భయంకరంగ కనిపిస్తున్నాడు. ఈకథకు ఆధారం స్కందపురాణంలో వుంది.

 

 మరొక కథనం ప్రకారం శివుడు కౄరుడైన ఒకరాక్షసుని సంహరించడంకోసం తనతలనుండి ఒకజటనుపెరికి నేలపైకొట్టాడు. ఆజట ఒకభయంకర సింహశిరస్సుగల రాక్షసుని వెంబడించింది. రాక్షసుడు భయకంపితుడై శివదేవుని వేడుకున్నాడు. దయదలచి శివుడు ఆరాక్షసునికి అభయమిచ్చాడు. కానీ శివుడు సృష్టించిన ఆ భయంకరమృగం, నాకు ఆహరంకావలసిన రాక్షసుని మీరే తినొద్దంటే, నాఆకలి తీ రేదెట్లా? అని దేవదేవుని ప్రశ్నించింది. నీవు నీశారీరన్నే తినేయమని శివుడు ఆజ్ఞాపించాడు. అప్పుడామృగం తనతోకభాగంనుండి తననుతానే తినేసింది. తలమాత్రమే మిగిలింది. శివుడు ఆమృగశిరస్సును ఆశ్వీదరించి కీర్తిముఖమనిపేరిడి, తనఆలయముఖద్వారముపై స్థిరమగా నుండుమని వరమిచ్చాడు. అదే యిపుడు దేవతామూర్తుల మకరతోరణాగ్రమున నిలచి సింహతలాటమనుపేరున పూజలందుకొనుచున్నది.

 

   ఈ మకరతోరణం తలకట్టులేని గ (౧) ఆకారంలో  బంగారు, వెండి, రాగి, లేక  యిత్తడితో తయారుచేస్తారు. దీనిపై లతలు, దేవీదేవతల‍అస్త్రాలు, జంతువులముఖాలవంటివి చిత్రిస్తారు. పైభాగంలో భయంకర సింహంతలరూపం (కిర్తిముఖం) చిత్రిస్తారు. ఈవిధంగా మకరతోరణం గూడా మూలవిరట్టుతో పాటు పూజలందుకొని పూజించినవారి దుర్గుణాలను హరించుచున్నది.  

ధ్వజస్తంభం, బలిపీఠాలు, విమానం

 

ధ్వజస్తంభం, బలిపీఠాలు, విమానం

 ప్రతిదేవాలయంలో మనం ధ్వజస్తంభం చూస్తూవుంటాం. ఈధ్వజస్తంభం గురించి సవిస్తరంగా తెలుసునేముందు దీనికి సంబంధించిన ఒక పురాణగాథను తెలుసుకొని తీరాలి. అదేమంటే, కురుక్షేత్రం యుద్ధంలోనెగ్గి ధర్మరాజు రాజయ్యాడు. అశ్వమేధయాగదీక్షబూని, అశ్వాన్ని వదిలారు. అశ్వాన్ని బంధించిన వారిని ఓడించి అశ్వాన్ని విడిపిస్తూవస్తున్నాడు, ఆశ్వరక్షకుడైన అర్జునుడు. మణిపురం రాకుమారుడు తామ్రధ్వజుడు యాగాస్వాన్ని బంధించాడు. అర్జునుడు, భీముడు, నకులసహదేవులు తామ్రధ్వజునితోపోరి గుఱ్ఱాన్ని విడిపించలేకపోయారు. అప్పుడు శ్రీకృష్ణుడు ధర్మరాజు ఇద్దరూ బ్రాహ్మణరూపంలో మణిపురం ప్రవేశించి, రాజైన మయూరధ్వజుని దర్శించారు. రాజు బ్రాహ్మణులను సత్కరించి యేంకావాలో కోరుకోమన్నాడు. అప్పుడు కృష్ణుడు, రాజా! నాపేరు కృష్ణశాస్త్రి. ఇతడు నాశిష్యుడు. మేము నా కుమారునితో గలసి, నాకుమారునికొఱకు సలక్షణమైనకన్య యీ నగరులో కలదని సంబంధము మాట్లాడుకొనుటకు వచ్చుచుంటిమి. దారిలోని అడవిప్రదేశమున ఒకసింహము నాకుమారుని పట్టుకున్నది. దానిబారినుండి నాకుమారుని విడిపించుకొనలేకపోతిమి. నన్ను ఆహరముగాగొని పుత్రుని విడువుమని వేడుకొంటిని. నీబక్కచిక్కినదేహము వలదన్నది సింహము. నాపుణ్యఫలమంతయూ ధారపోయుదునంటిని, నాకవసరములేదన్నది. మరేమి కావలయునంటిని, అప్పుడా సింహము, యీదేశాధీశుడు మయూరధ్వజుని శరీరములో కుడిసగభాగము దెచ్చియిచ్చిన నీకుమారుని వదిలెదనన్నది. మహారాజా! మేమేమి చేయగలము. ఈదానము మిమ్మడుగలేముగదా! యని విప్రులిద్దరు యేడుపుమొగము బెట్టుకొనిరి. రాజు, భయపడకుడు ఒక బ్రాహ్మణయుకుని రక్షించుటకు నాసగదేహము నిచ్చెదనని, తగుయెర్పాట్లు చేయుటకు, మంత్రుల నాజ్ఞాపించెను. విషయముదెలిసి రాజుభార్య కుమారుడువచ్చి, తమదేహములర్పింతుమనిరి. కానీ కృష్ణశాస్త్రి అలకాదు, ఆసింహము భార్యపుత్రుడు కలిసి త్రెంచియిచ్చిన రాజు కుడిశరీరభాగమే కావలెనని కోరుచున్నదనెను. ఇక చేయునదిలేక రంపపురెండుకొసలను భార్యపుత్రుడు బట్టి రాజును రెండుగాకోయుటకు బూనుకొనిరి. అప్పుడు రాజు యెడమకంట కన్నీరొలికెను. వెంటనే కృశ్ణశాస్త్రి, రాజా! యేడుస్తూయిచ్చే దానం మాకు వద్దనెను. రాజు అయ్యా! నాకుడిభాగమే సద్వినియోగమగుచున్నది, యెడమభాగము వృధాయయ్యెగదా! యని యెడమకంట కన్నీరొలికినది, అంతేగానీ యితరముగాదని పల్కెను. మయూరధ్వజుని త్యాగనిరతికి ఆశ్చర్యపోయి, ధర్మజకృష్ణులు నిజరూపమున రాజుకు దర్శనమిచ్చిరి. శ్రీకృష్ణుడు రాజా! నీ ధర్మనిరతికి కడుంగడు సంతసించితిని. వరముకోరుకొమ్మనెను.   పరమాత్మా! మీదర్శనభాగ్యమున ధన్యుడనైతిని. దేవా! యీదేహమనిత్యము. నాత్మ ఎల్లవేళల నీసన్నిధిననే వుండి, నిన్ను దర్శించుభాగ్యము ననుగ్రహింపుమని మయురధ్వజుడు వేడుకొనెను. కృష్ణపరమాత్మ సమ్మతించి, ప్రతిదేవతామూర్తి నాస్వరూపమేయైయున్నది. కనుక ప్రతిదేవాలయముందుభాగమున, నీవు ధ్వజస్తంభరూపమున, నాకెదురుగానిలచి యెళ్ళవేళల నన్ను దర్శించుచుందువు. దేవాలయమునందలి మూలవిరాట్టుకుజరుగు కైంకర్యములన్నీ నీకూ జరుగును గాక! యని వరమిచ్చెను. రాజు వెంటనే యాగాశ్వమునువిడువుమని కుమారునికానతిచ్చి, నాకుమారుడు తెలియక జేసినతప్పును మన్నించమని ధర్మజకృష్ణులను వేడుకొనెను. ఇదీ ధ్వజస్తంభముయొక్క పురాణకథగా పెద్దలు చెప్పుదురు.

 ఈమణిపుర రాజైన మయూరధ్వజుని పుణ్యకథ జైమినీభారతముననున్నది. అందులో ధర్మజునికిబదులు అర్జునుడు బ్రహ్మణుని రూపమున శ్రీకృష్ణుని వెంటవెళ్ళినట్లున్నది. అదియు మయూరధ్వజుని త్యాగనిరతిని అర్జునుని కెరిగించుట కట్లు శ్రీకృష్ణపరమాత్మ నాటకమునడిపెను. ధ్వజస్తంభప్రసక్తి అక్కడలేదు. అయినా అంతటిత్యాగపురుషుడైన మయూర ధ్వజుడు కోరరాని వరమేమి కోరలేదు. శ్రీకృష్ణపరమాత్మ యివ్వకూడని వరమేమి యివ్వలేదు. కనుక కథ సమంజసము గనే యున్నది.

 దేవాలయాల్లో ధ్వజస్తంభం తర్వాతే దైవదర్శనం. ధ్వజస్తంభం దగ్గరకొట్టే గంటను బలిగంటగా పిలుస్తారు. ఆగంట మ్రోగించి మనలోని అరిష్డ్వర్గాలను బలివెట్టి స్వచ్ఛతతో దైవదర్శననికి వెళ్ళుటను ఇది సూచిస్తుంది. ఆలయం దేహంగా, గర్భాలయం ముఖంగా, ఆలయప్రాకారలు హస్తాలుగా, ధ్వజస్తంభం హృదయంగా పెద్దలు భావించాలంటారు. దీన్నిబట్టి మూలవిరాట్టు యెంతముఖ్యమో ధ్వజస్తంభం కుడా అంతే ముఖ్యమని తెలుస్తున్నది. గర్భగుడిలోని మూలవిరాట్టు ప్రతిష్ఠకుముందు జలాధివాసం, ధాన్యాధివాసం చేయించినట్లే ధ్వజస్తంభానికికూడా జల ధాన్యాధివాసాలు చేయిస్తారు. మూలవిరాట్టు దృష్టికోణానికి యెదురుగా ధ్వజస్తంభం వుండటంవల్ల దైవశక్తి స్తంభంలో నిక్షిప్తమైవుంటుంది. అందుకే బలిహరణలు, అర్చనలు ధ్వజస్తంభానికిగూడా జరుపుతారు. చేవగలిగిన పలాస (మోదుగ) అశ్వత్థ (రావి) మారేడు (బిళ్వం) బంధూకం (వేగిస) పనస, వకుళ (బొగడ) అర్జున (మద్ది) నారవేప, సోమిద వృక్షలలో ఒకదానిని ధ్వజస్తంభంగా అమరుస్తారు. రాతిస్తంభాలనుగూడా కొన్నిదేవాలయాలో ధ్వజస్తంభాలుగా అమర్చారు. ధ్వజస్తంభం గోపురకలశంకంటే యెత్తుగావుండటం ఉత్తమం. సమంగావుంటే మధ్యమం. అంతకంటే తక్కువైతే అధమంగభావిస్తారు. స్థాపనకుముందు స్తంభంక్రింద కూర్మయంత్రం స్థాపిస్తారు. స్తంభంపైన మూడువరుసల్లో జండాయెగురుతున్నట్లు పైచెట్ల కలపతోనే నిర్మిస్తారు. వీటిని మేఖల అంటారు. మేఖలక్రింద వైష్ణవలయమైతే సుదర్శనచక్రం, శివాలయమైతే నంది, దేవ్యాలయమైతే సింహం అమరుస్తారు. మేఖల క్రింద చిరుగంటలు కూడా అమరుస్తారు. ఇవి గాలికి హృద్యంగా మ్రోగుతుంటాయి. స్తంభం, మేఖల మొత్తం ఇత్తడి, వెండి, బంగారు రేకుతో ఆలయఆర్థికస్థాయినిబట్టి తపడంచేస్తారు. ఉత్సవసమయాలలో ప్రారంభసూచకంగా ధ్వజస్తంభంపై కాషాయంజండా యెగురరేస్తారు. ముగింపుసూచకంగా జండాదించేస్తారు. జండాపై గరుత్మంతుడు, నంది, లేదా సింహము గుర్తు మూలవిరాట్టు కనుగుణంగా వుంటుంది. ఈజండానుబట్టే ఆలయంలో ఉత్సవాలు మొదలయ్యాయని, జరుగుతున్నాయని, లేదా ముగిశాయనే విషయం దూరస్తులకు సహితం తెలుస్తుంది. ధ్వజస్తంభపీఠం నాలుగువైపుల దేవతావిగ్రహాలనూ ప్రక్కనే బలిపీఠం స్థాపిస్తారు. మూలవిరాట్టుకు యెదురుగా రామాలయమైతే హనుమంతుని విగ్రహం, వేరే వైష్ణవాలయాలలో గరుత్మంతునివిగ్రహం, శివాలయమైతే వీరభద్రునివిగ్రహం ధ్వజస్తంభానికానుకొని స్థాపిస్తారు. ధ్వాజస్తంభంపై దీపముంచినవారి జన్మలు ధన్యమౌతాయని విశ్వసిస్తారు. పూర్వమీదీపాలే బాటసారులకు మార్గదర్శకాలుగా ఉపయోగపడేవి. ప్రస్తుతం కార్తీకమాసంలో మాత్రం వెలిగిస్తున్నారు. ధ్వజస్తంబం వెన్నుబామును సూచిస్తున్నదని పెద్దలు చెబుతున్నారు. వెన్నులో 32 స్పయిరల్ యెముకలున్నట్లే, ధ్వజస్తంభానికి తాపిన రేకుపై 32 కణుపులు కనబడేట్లు చేస్తారు. ఇదీ ధ్వజస్తంభ మహత్తరచరిత్ర. ఇక దేవాలయంలో గల బలిపీఠం, విమానం గురించికూడా తెలుసుకుందాం.

 బలిపీఠాలు: గర్భగుడి, విమానం, విగ్రహం, బలిపీఠం యీనాలుగు దేవాలయానికి ముఖ్యంగా వుండితీరాలి. ఆలయంముందు తూర్పున ఒక పెద్దబలిపీఠం వుంటుంది. ఇదికాక యెనిమిదిదిక్కులా చిన్నచిన్న బలిపీఠాలు వుంటాయి. విరిసినపద్మంవలె బలిపీఠం నిర్మిస్తారు. ఇక్కడ ఇంద్రాదిదిగ్దేవతలకు బలివేస్తారు. గర్భగుడిలో శాంతిమంత్రాలతో ప్రత్యేకంగా నైవేద్యం సమర్పిస్తారు. ఆరుబయట బహిరంగంగావున్న బలిపీఠాలకు సమర్పించేది బలి. దీనివల్ల దేవతలకు పుష్టికలుగుతుంది. బలివేసిన అన్నం భక్తులు భుజింపరు. బలిభుక్కులవల్ల భైరవ (కుక్క) కాకి, ఇతరపక్షులు, చీమలు, పురుగులు మరియు కనిపించని సూక్ష్మజీవులకు ఆహారం లభిస్తుంది. అవి తృప్తిపడతాయి. తప్పనిసరిగా బలిభుక్కులు సమర్పించాలని శాస్త్రనియమం. విష్ణుతిలకసంహితప్రకారం బలిపీఠాలను శిల, మట్టి, కొయ్య దేనితోనైనా చేయించి స్థాపించవచ్చును.  గోపురంబయట, లేక మొదటిప్రాకారం బయటనైనా బలిపీఠాలను స్థాపించుకొనవచ్చును. గర్భగుడి పైనున్న విమానం, గుడిముందున్న పెద్దబలిపీఠం రెండూ సమానశక్తిమంతములని నారాయణసంహిత చెబుతున్నది. బలిపీఠంనుండి శక్తి అడ్డంగా ప్రవహించి, ఆలయపరిసరాలను పవిత్రీకరిస్తుంది. శివాలయాల్లో బలిపీఠాన్ని భద్ర లింగమని పిలుస్తారు. దీన్ని దర్శించినా శివదర్శనమైనట్లే. ప్రదక్షణసమయంలో యీబలిపీఠాన్నికూడా కలుపుకొని ప్రదక్షణలుచేయాలి. అలా వీలుండని దేవాలయలలో, బలిపీఠాలను తాకినమస్కరించుకుంటారు. అందువల్ల ఆయా దిక్కుల అధిదేవతలు సంతోషించి మేలుచేస్తారు. బలిపీఠంవద్ద భక్తులు తమదుర్గుణాలను బలివెట్టి, ఆలయంలోనికి పవిత్రులై ప్రవేశించాలనీ, అందుకే ముఖ్యంగా బలిపీఠముందని పండితులు చెబుతున్నారు.

 విమానం: గర్భగుడిపై నిర్మితమైన గోపురాన్ని విమానం (కేంద్రదేవతా వాసం) అంటారు. " విమానం భవనం హర్మ్యం/ సౌధం దామ నికేతనం// ప్రసాద సదనం పద్మ/ గేహమావాసకం గృహమ్//" అన్నది ఆర్యోక్తి. విమానం ముకుళిత పద్మాకారంలో నిర్మింపబడుతుంది. కేంద్రీకృతమైన శక్తిచైతన్యం విమానంద్వారా ఆలయపైభాగమంతా ఆవరించి, పవిత్రతను వెదజల్లుతూ వుంటుంది. ఈవిమానాన్ని ప్రత్యేకంగా తిరుమల వెంకటేశ్వరస్వామి ఆలయంపై ప్రస్ఫుటంగా దర్శింపవచ్చును. ఈవిమాన వెంకటేశ్వరుని గురించి అనేక కథలు వ్యాప్తిలోనున్నవి. వాటిలో ముఖ్యమైన వాటిని గూర్చి తెలుసుకుందాం.

 ఆనందనిలయంగా పిలువబడే గోపురంమీద ఉత్తరదిశగా మొదటిఅంతస్థులో యీ విమానవెంకతేశ్వరుని భక్తులు దర్శించుకుంటున్నారు. సులువుగా గుర్తించడానికి వీలుగా బంగారుతాపడంచేసిన ఆలయగోపురంమీద తెల్లనివెండి మకరతోరణం విమానవెంకటేశ్వరునికి యేర్పటుచేసియున్నారు.

 విజయనగర చక్రవర్తి నరసింహరాయల కాలంలో వైఖానసపారంపర్య అర్చకుడి స్థానం ఖాలీకాగా, ఆపద్ధర్మంగా శ్రీవారిఅర్చకత్వాన్ని మధ్వసాధువు గురువునైన వ్యాసరాయలు12 సంవత్సరాలు నిర్వహించారు. ఆయనకాలంలోనే విమానవెంకటేశ్వరుని ప్రాణప్రతిష్ఠ జరిగింది. మూలవిరట్టుకు నివేదించిన నైవేద్యాలే యీస్వామికీ నివేదిస్తారు. అసలు తిరుమలలో భూవరాహస్వామికితప్ప మిగిలినదేవతామూర్తులకు మూలవిరాట్టుకు సమర్పించిన నైవేద్యాలే సమర్పిస్తారు. భూవరాహస్వామికిమాత్రం వేరుగా నైవేద్యం సమర్పిస్తారు. మూలవిరాట్టుదర్శనం యెకారణంచేతనైనా చేయలేని భక్తులు, విమానవెంకటేశ్వరుని దర్శించుకొని వెళ్ళేవారు.

 మరొకకథనం ప్రకారం, విజయనగరప్రభుఒకరు స్వామినిదర్శించుకోవటానికి వచ్చినపుడు, తొమ్మిదిమంది అర్చకులు స్వామిఆభరణాలను ధరించి కనిపించారట. రాజుకోపంతో వారిని అక్కడికక్కడే చంపేశారట. ఆపాపపరిహారంకోసం ఆలయాన్ని మూసివేసి, 12 సంవత్సరాలు వ్యాసరాయలు కఠోరదీక్షతో స్వామిని అర్చించారట. భక్తులకొఱకు ఆయనే విమానవెంకటేశ్వరుని స్థాపనచేశారట. 

 మరోకథనం ప్రకారం ముస్లింల దాడులకు గురికాకుండా వుండటంకోసం ఆలయాన్నిముసియుంచి, పూజారులు మాత్రం లోపలికివెళ్ళి, పూజలుచేసి, మళ్ళీతలుపులు మూసేసేవారట. ఆసమయంలో భక్తులు యీవిమానవెంకటేశ్వరునే కొలిచేవారట.

 ఇంకా మరిన్ని కథలు వ్యాప్తిలోవుండటం గమనార్హం. ఏదియేమైనా విమానవిగ్రహం గర్భగుడిలోని మూలవిరాట్టుతో సమానమని పండితులు నిర్ధారించి చెబుతున్నారు.   

  

             

  

 

వికర్ణుడు

వికర్ణుడు

కౌరవులు నూరుగురు. అందులో దుర్యోధనుడు, దుశ్శాసనుడు అందరికీ తెలుసు. ఆతెలియడంకూడా దుష్టులుగా తెలుసు. కానీ కౌరవులలో ఒక ధర్మాత్ముడున్నాడు. అతడే వికర్ణుడు. తనధర్మనిరతి వల్లనే అతడు గుర్తింపబడ్డాడు. లేకపోతే నూరుగురిలో ఒకడుగా మరుగునబడి యుండెడివాడు.

 మహాభారతానికి సంబంధించి అనేకగాథలు మనకు కనబడతాయి. వాటిలోకూడా వికర్ణుని నీతిమంతునిగనే చూపించారు. ఇతడు గంధారీ నందనులలో 18వ వాడు. వీరత్వంలో మూడవవాడుగా గుర్తింపబడ్డాడు. కౌరవులలో యితడు మహారథిస్థాయికి చెందిన యోధుడు. కనుకనే దుర్యోధనుడు పేర్కొన్న కొద్దిమంది వీరులలో యితడుండటం భగవద్గీతలోని యీశ్లోకంద్వార మనకవగత మగుచున్నది.

 భవాన్ భీష్మశ్చ కర్ణశ్చ కృపశ్చ సమితింజయః ।

అశ్వత్థామా వికర్ణశ్చ సౌమదత్తిస్తథైవ చ  (గీత –ఐ-8)

 వికర్ణుని భార్యలపేర్లు సుదేష్ణవతి, ఇందుమతి. సుదేష్ణవతి కాశీరాజకుమారి. వికర్ణు డంటే చెవులు లేనివాడని, విశాలమైన చెవులు గలవాడని అర్థమున్నది. అలాగాక విశేషార్థంలో యితడు యెవరిమాటా వినడని. తన బుద్ధితో విశ్లేషించుకొని ప్రవర్తించే వాడని పెద్దలు వివరించారు. ద్రౌపదివస్త్రాపహరణ సమయంలో, యితడది అధర్మమని యెదిరించి కర్ణునితో మాటబడ్డాడు. కానీ సోదరధర్మాన్ని పాటించి, తొల్లి రావణుని తమ్ముడు కుంభకర్ణునివలె అన్నకు నీతిమాటలు చెప్పినా క్లిష్టసమయాలలో, యుద్ధాలలో అన్నవైపే నిలచి పోరాడాడు. గురుదక్షిణగా ద్రుపదుని పట్టితెమ్మని ద్రోణాచర్యుడు కోరినపుడు కౌరవసేనలోనే వుండి పోరాడాడు. మహాభారతయుద్ధం లోకూడా అన్నదుర్యోధనుని వైపున నిలచి శక్తివంచనలేకుండా పోరాడాడు. యోధాను యోధులైన అభిమన్యుని, భీముని, అర్జునుని, శిఖండిని, మహిష్మతీపతిని నిలువరించే ప్రయత్నం చేసినాడు.

 వికర్ణుని ధర్మనిరతి ద్రౌపదివస్త్రాపహరణ ఘట్టంద్వారానే వెలుగులోనికి వచ్చింది. ఆనాటి సంఘటన నన్నయ సభాపర్వంనిర్వహణ లో యెలా వివరించారో ఆయన మటల్లోనే తెలుసుకుందాం.

వ.	అనుచు దుఃఖితులగు చున్న పాండవులను దుశ్శాసనాపకృష్టయై సభాంతరంబున నున్న ద్రౌపదిం జూచి వికర్ణుం డన్యాయశ్రవణవికర్ణులై మిన్నకున్న సభ్యుల కి ట్లనియె.
క.	సమచిత్తవృత్తు లగు బు | ద్ధిమంతులకు నిపుడు ద్రౌపదీప్రశ్న విచా రము సేయ వలయు; నవిచా | రమునఁ బ్రవర్తిల్లు టది నరకహేతు వగున్‌.
వ.	‘ఇక్కురువృద్ధు లైన భీష్మ ధృతరాష్ట్ర విదురాదులును నాచార్యులయిన ద్రోణకృపాదులుం బలుకరైరి; యున్న సభాసదులెల్లం గామక్రోధాదులు దక్కి విచారించి చెప్పుం’డనిన నెవ్వరుం బలుకకున్న ‘నే నిందు ధర్మ నిర్ణయంబు సేసెద; నెల్లవారును వినుండు; జూదంబును వేఁటయుఁ బానంబును బహుభక్షణాసక్తియు నను నాలుగు దుర్వ్యసనంబులం దగిలిన పురుషుండు ధర్మువుం దప్పివర్తిల్లు; నట్టి వాని కృత్యంబులు సేకొనం దగవు; కిత వాహూతుండై వ్యసనవర్తి యయి పరాజితుం డయిన పాండవాగ్రజుండు పాండవుల కందఱకు సాధారణ ధనంబయిన పాంచాలిఁ బణంబుఁ జేసెం గావున ద్రౌపది యధర్మవిజిత; యక్కోమలి నేకవస్త్ర నిట దోడ్కొని తెచ్చుట యన్యాయం’ బనిన వికర్ణుపలుకుల కొడంబడక కర్ణుండు వాని కి ట్లనియె.
ఆ.	‘ఎల్లవారు నెఱుఁగ నొల్లని ధర్మువు | బేల! నీకుఁ జెప్ప నేల వలసెఁ? జిఱుతవాని కింత తఱుసంటి పలుకులు | సన్నె వృద్ధజనము లున్నచోట?
వ.	నీవు ద్రౌపది నధర్మవిజిత యని పలికితి; సభాసదులెల్ల నెఱుంగ ధర్మజుండు దన సర్వస్వమ్ము నొడ్డి యోటువడి నప్పు డిది వానికి వెలిగాదు గావున ధర్మవిజితయ; యిట్లు గానినాఁడు పాండవు లిందఱును దీని విజితఁగా నేల యొడంబడుదురు? మఱి యేకవస్త్రయై యున్న దీని సభకుం దోడ్కొని వచ్చుట ధర్మువు గాదంటి; భార్యకు దైవవిహితుం డయిన భర్త యొక్కరుండ; యిది యనేకభర్తృక గావున బంధకి యనంబడు; నిట్టిదాని విగతవస్త్రం జేసి తెచ్చినను ధర్మవిరోధంబు లే’ దని కర్ణుండు వికర్ణువచనంబులకుం బ్రత్యాఖ్యానంబు సేసిన విని, దుర్యోధనుండు దుశ్శాసనుం బిలిచి ‘యిప్పాండవులయు ద్రౌపదియు వస్త్రంబు లపహరింపు’ మని పంచిన దాని నెఱింగి........

 చూచాముగదా! వేట, సురాపానము, జూదము, తిందిపోతుదనము (సంస్కృత భారతములో దీనికిబదులు స్త్రీవ్యసనమని యున్నది.) యివి రాజైనవాడు చేయదగని పనులు. ఇట్టిచేయదగనిలోనిదైన జూదములో ధర్మరాజు ద్రౌపదిని పందెముగానొడ్డి ఓడిపోవడము లోకసమ్మతముగాదు. కనుక అమెను పరాభవించడం అధర్మమమని సభలో వికర్ణుడొక్కడే వాదించడం గమనార్హం. అయితే కర్ణుడు మందలించి వికర్ణుని నోరుమూయించాడు. సంస్కృతమహాభారతంలో చెప్పినట్లు, పాండవులు తొలుత జూదంలో పోగొట్టుకున్నదంతా, ధృతరాష్త్రమహారాజు తిరిగియిచ్చేసి ఇంద్రప్రస్థానికి పంపించేశాడు. అయితే తిరిగి వారిని పిలిపించి జూదమాడాలన్నప్పుడు, వద్దని, అది అశాంతికి హేతువని సోమదత్తుడు, ద్రోణుడు, భూరుశ్రవుడు, భీష్ముడు, అశ్వత్థామ, యుయుత్సుడే గాకుండా వికర్ణుడుకూడా నచ్చజెప్పడానికి ప్రయత్నించాడు. కానీ జూదంజరగడం, ఓడి పాండవులు అరణ్యాలపాలవ్వడం జరిగిపోయాయి. వికర్ణుడి ప్రయత్నాలు విఫలమయ్యయి కానీ, తనుమాత్రం యెవరువిన్నా వినకపోయినా ధర్మం ధైర్యంగా వచించాడనడం నిర్వివాదాంశం.

 ఆఖరుకు కురుక్షేత్రమహాసంగ్రామంలో నిర్భయంగా 14వ రోజున బీమునితో తలపడ టానికి సిద్ధమయ్యాడు. వికర్ణుని ధర్మనిరతిని గుర్తించి, ద్రౌపది వికర్ణుని చంపవద్దని ముందేచెప్పింది. భీముడు ద్రౌపదిమాటను జ్ఞాపకముచేసుకొని, వికర్ణుని అడ్డుతొలగిపొమ్మని, నిన్ను చంపడం నాకిష్టంలేదని, చెప్పిచూశాడు. కానీ వికర్ణుడు వినలేదు. అన్నదుర్యోధనునికి ఓటమి కలుగనివ్వనని, భీముడు తనకంటే బలశాలియని తెలిసినా, పోరాడి వీరమరణం పొందాడు. భీముడు చంపకతప్పని పరిస్థిలో వికర్ణుని చంపి, మానసికక్షోభ ననుభవించాడు. మరణించే సమయంలో వికర్ణుడు భాతృధర్మం పాటించి, అధర్మంవైపు యుద్ధంచేశానని, మన్నించమని భీముని వేడుకొని, తన దహనసంస్కారాన్ని నీవేచేయమని బీమునికోరి కన్నుమూశాడని కొన్ని కథలలో వున్నది. ఇదీ మహవీరుడైన వికర్ణుని వృత్తాంతం. ఈభారతమహాయోధుని కథను శ్రీచింతక్రింది శ్రీనివాసరావుగారు నవలగా వ్రాశారు. ఆసక్తిగలవారు 8897147067 కు ఫోన్‍చేసి తెపించుకొనవచ్చును.

 

 

 

 

 

ఒక తిక్కన భారత సన్నివేశం

ఒక తిక్కన భారత సన్నివేశం

ధృతరాష్ట్రునిరాయబారి సజయునితో శ్రీకృష్ణపరమాత్మ యిలా అంటున్నారు.

 

ఉ:  ఎందును నెవ్వరుం బడని యెంతయుఁ గష్టముపాటు వచ్చినం
     గొందల మంది పాండువిభుకోడలు దవ్వుల నున్న నన్ను ‘గో

            విందుఁడ ! కావు’ మంచుఁ బలవించుట యీఁగఁగరాని యప్పుఁ బో
            లెం దలపోయ వ్రేఁగయి చలింపకయున్నది యెప్పుడున్‌ మదిన్‌.    129

            తే:  ఇట్టి యేఁ దేరు గడపంగ, నెందు నుతికి
                 నెక్కు గాండీవ మేడ్తెఱ నెక్కు వెట్టి
                 రెండు దొనలను బూని కిరీటి యనికి
                 వచ్చు నేఁ డెల్లి; యెందుఁ బోవచ్చు మీకు?   130

(మహాభారతం ఉద్యోగపర్వం ద్వితీయాశ్వాసం 129 & 130 పద్యాలు )

సంజయా! ఎప్పుడూ ఎవ్వరూకూడా పడనటువంటి కష్టానెదుర్కోవలసి వచ్చింది ద్రౌపదికి. నిండుసభకు వెండ్రుకలుబట్టి యీడ్చుకరాబడింది. వస్త్రాపహరణకు గురికానున్న సమయంలో, ఆసభలోని వారినెవరినీ రక్షింపమని అర్థించలేదు. నేను వాస్తవానికక్కడ లేను. చాలాదూరంగా ద్వారకలో వున్నాను. ఎవరైనా నేనామెను ఆదుకోగల  నను కుంటారా? ఆదుకోలేననే అనుకుంటారు. అయితే ద్రౌపది గోవిందా! కాపాడుమని విల పించింది. ఆమె కాపాడబడింది. ఆమెకు నాపై యెంతవిశ్వాసమో చెప్పనలవికాని విషయమది. ఆనాటినుండి నాపరిస్థితి యెట్లున్నదంటే, దారుణంగా అప్పులలో కూరుకపోయి, తీర్చేమార్గంగానక యేవిధంగా మనిషి ఊపిరిసలపని విధంగా వ్యధకు లోనౌతాడో ఆవిధంగా నామనస్సు తీవ్రమైన వ్యధకు లోనై వున్నది. కనుక సజయా! నేనేదోఒకటి చేసి నావ్యధకు ఉపశమనం కనుగొనాలి. అందుకు మార్గం నేను అర్జునరథసారధినై ముందుకు నడిపించుచుండగా, అర్జునుడు తనరెండు భుజాలవెనుక అక్షయతూణీరములు దాల్చి, పేరెన్నికగన్న గాండీవ చాపము ధరించి త్వరలో రణరంగ ప్రవేశంచేసి శశత్రువులనుచీల్చి చెండాడుతాడు, అప్పటికీగానీ నాపరితాప మారదు. అప్పుడు మీకౌరవులెక్కడికి పారిపోతారు? ఆపద ముంచుకొస్తున్నది సుమా! అన్న శ్రీకృష్ణునిమాటలు సభాముఖంగా ధృతరాష్రునకు యదాతథంగా సంజయుడు వినిపించాడు. కానీ ఫలితం మాత్రం శూన్యం. అదివేరు విషయం.  

 ఈపద్యాలు చూడటానికి సామాన్యసంగా కనబడినా, ఒకగొప్ప ఆధ్యాత్మికానుభవ రహస్య మిందులో యిమిడివుంది. మనం దైవసన్నిధికెళతాం. దర్శనంచేసుకుంటాం. ప్రార్థిస్తాం. మంచిదే, యిది సర్వసామాన్యం. కానీ మహాత్ముల ప్రవచనమేమంటే, మనంచూడ్డం సరే! కానీ దైవం మనలను చూడాలి. దైవందృష్టి మనపైబడాలి. అందులకేదో మనం చేయాలి, తత్ఫలితంగా దైవందృష్టి మనవైపునకు మరలాలి. ఆపనిచేసేసింది ద్రౌపది. ఏమాత్రం సంశయంలేని విశ్వాసం కృష్ణపరమాత్మపై వుంచింది. కేవలం మాటవరుసకుగాక "నీవేతప్ప యితఃపరంబెరుగ" అని సంపూర్ణ శరణాగతినొంది, పరమాత్మ యేదో ఒకచోటుకు పరిమిత మైయున్నాడనిగాక, పరమాత్మ సర్వవ్యాపకత్వాన్ని పూర్తిగా నమ్మి వేడుకొంది. అంతటితో ఆమెపని పూర్తిచేసేసింది. ఇక పరమాత్మకు ఆమెరక్షణ తప్పనిసరైపోయింది. ఆమెభారం పూర్తిగా పరమాత్మకు బదలాయించేసింది. అదీ భగవంతుని విషయంలో నిజమైనభక్తులు చేయవలసినపని. యిదీ యీపద్యాలద్వారా మనకందుతున్న  సందేశం.

 

భగవంతుడు తనవాడైపోవడానికి యెన్నోమార్గాలున్నాయ్. ఈవిషయంలో యెవరి ఉపాయం వారిది.చక్రధారి సినిమాలో ఒకగీతమున్నది. "నీవెవరయ్యా నేనెవరయ్యా నీవునేను ఒకటేనయ్యా " అదెలాగంటె "నేను కుండలుచేసే కుమ్మరినయ్యా నీవు బ్రహ్మను చేసిన కుమ్మరివయ్యా నువవునేను ఒకటేనయ్యా " అని ఒకకుమ్మరిభక్తుడైన గోరాకుంబర్ త్రికరణశుద్ధిగా నమ్మి భగవంతుని తనవానిగా చేసుకున్నాడు. అంతే, కృష్ణపరమాత్మ భక్తపోషణకై గోరాకుంబరునియింట మట్టిద్రొక్కి కుండలుజేయాల్సి వచ్చింది. భక్తపరాధీనత భగవంతుని లక్షణం. నమ్మండి. "నమ్మినవానికి ఫలముంది, నమ్మనివానికి యేముంది? (యేమీలేదు) నమ్మీనమ్మని మూఢజనానికి స్వర్గం (సద్గతి) దూరంగా వుంది"  ఆలోచించండి. నమ్మి ఫలితంపొందండి.

                                                                            ఓం తత్ సత్