ముగ్గులు (రంగవల్లులు)

 

ముగ్గులు (రంగవల్లులు)

ఇంటిముందు ముగ్గులుపెట్టడం హైందవసాంప్రదాయంలో ఒకభాగం. ముగ్గులు పెట్టడమంటే భూమినలంకరించడమే.కంటికింపుగా అలంకరించిన భూమినిచూడటం వలన పీడలు తొలగిపోతాయి.దీర్ఘాయువు కలుగుతుందని హైందవవిశ్వాసం. ఇంటిగడపముందు రెండూడ్డగీతలుగీసి ముగ్గువేస్తే ఇంటిలోనికి దుష్టశక్తులు రావు. ఇంట్లోవున్న లక్షీదేవి బయటకువెళ్ళిపోదు. ముగ్గుకు నలువైపులా అదేముగ్గుపిండితో జంటగీతలువేసి ఇక శుభకార్యాలు నిరాటంకంగా జరుపుకోవచ్చు. ఆముగ్గుగీతలు రక్షగానిలుస్తాయి. నక్షత్రాకారంలో వేసేముగ్గు భూతప్రేతపిశాచాలను దూరంగా తరిమేస్తుంది. ముగ్గులోనిగీతలు యంత్రాలుగా పనిచేస్తాయి. కనుక వాటిని కాళ్ళతో త్రొక్కరాదు. ముగ్గుత్రొక్కకుండా వెళ్ళడానికి అనువుగా దారివదలి వేసుకోవాలి. యజ్ఞగుండాలచుట్టు జంటగీతలుగీసి ముగ్గులువేసి శుభకరం గావిస్తారు. త్రొక్కే ప్రమాదమున్నచోట దేవతలరూపాలనూ స్వస్తిక్ శ్రీ గుర్తులను ముగ్గుగా వేసుకోరాదు. దేవాలయాల్లో లక్ష్మీదేవి మహావిష్ణువుముందు ముగ్గులువేసే స్త్రీ నిత్యసుమంగళిగా వర్థిల్లుతుందని దేవీభాగవతం, బ్రహ్మాండపురాణం చెబుతున్నాయి.ఇంటిముందు ఇంటివెనుక తులసికోటకు ముందు వేసే గీతలముగ్గులు నకారాత్మకశక్తునను నిరోధించి దైవీయశక్తులను ఆకర్షిస్తాయి. ఇంటిముందు ముగ్గులేని ఇల్లు అశుభానికిగుర్తు. ఆ ఇంటిలో శ్రాద్ధకర్మలు జరిగుతున్నాయని భావించి పూర్వం యాచకులుకూడా ఆ ఇంటిముందుకు వచ్చేవారు కాదట.  

సంక్రాంతిపండుగ ముగ్గులకు ప్రసిద్ధి. నెలరోజులముందునుంచే ఇంటి ఇల్లాలు కల్లాపిజల్లి ముంగిళ్ళలో రకరకాలరంగులముగ్గులు వేస్తారు. పూర్వం ముగ్గుపిండిగా బియ్యంపిండి వాడేవారు. ఆ బియ్యంపిండి చీమలకు పిచ్చుకలవంటి చిన్నచిన్నపక్షులకు ఆహారంగా ఉపయోగపడేది.  తర్వాతికాలంలో తెల్లటిముగ్గురాళ్ళపిండిని సుద్దముక్కలను చాక్‌పీసులను వాడుచున్నారు. ప్రస్తుతం చిత్రాతిచిత్రంగా ముగ్గులువేయడానికి అనేకరకాలైన రంగులు మార్కెట్‌లో అభ్యమౌతున్నాయి. చుక్కలముగ్గులు గీతలముగ్గులు,నెమళ్ళు,చిలుకలు, పద్మాలవంటి బొమ్మలనుసైతం అందంగా రంగులతో  తీర్చిదిద్దితున్నారు. సంక్రాంతిముగ్గుల పోటీలను సైతం నిర్వహించి స్త్రీలలోని సృజనాత్మకతను ప్రొత్సహిస్తున్నారు. పూర్వమునుండి ప్రత్యేకంగా రథంముగ్గును సంక్రాంతి ఆఖరురోజున వేసేవారు. ఆ రథం ఒకయింటినుండి మరోయింటిని కలుపుకుంటూ వీధిలోని అన్నియిండ్లకూ వ్యాపించేది. అవి యిప్పుడు రంగులమయమై అందంగా కన్నులకింపుగ వుంటున్నాయి. ముగ్గులకు ప్రత్యేకంగా పుస్తకాలే వచ్చేసాయి. వార్తాపత్రికల్లోనూ క్రొత్తక్రొత్త ముగ్గులు పోటీపడి ముద్రిస్తున్నారు. ముగ్గులపై వ్యంగచిత్రాలుకూడా హాస్యస్పోరకంగా పత్రికలలో దర్శమిస్తున్నాయి. సంవత్సరాదిన అదేపనిగా శుభాకాంక్షలు   తెలిపేముగ్గులువేసి ఇంటిముదుకువచ్చే వారిని  సంతోషపెడుతున్నారు. దీపావళికైతే రంగుముగ్గులలో దీపాలుంచి మరీ శోభాయమానంగా తీర్చిదిద్దుతున్నారు. ఈముగ్గులువేయడానికి మహిళలు తెల్లవారుజాముననేలేచి నడుమువంచి ముగ్గులువేస్తారు. తద్వారా  త్వరగానిద్రలేచే మంచియలవాటు అలవడుతుంది. అంతేగాక తేలికపాటి వ్యాయామంకూడా చేసినటౌతుంది. ఈవిధంగా ముగ్గులు ఆరోగ్యదాయినిలౌతున్నాయి.

ముగ్గులువేయడం తెలుగురాష్ట్రాలకే పరిమితంకాలేదు. దేశవిదేశాలలో కూడా ఈసంస్కృతి వర్ధిలుతున్నది. ఈముగ్గులువేయటాన్ని కర్ణాటకలో "హేసే" యని "రౌంగోలి" యని పిలుస్తారు. మహారాష్ట్రాలో "రంగోలీ" అంటారు. తమిళనాడులో "పుల్లికోలం" అంటారు. మిథాలీప్రాంతంలో "అరిపన్" అంటారు. ఇంకా కేరళ, గోవా ప్రాంతాల్లోకూడా రంగవల్లులు తీర్చిదిద్దే ఆచారమున్నది. ఇతర ఆసియాదేశాలయిన శ్రీలంక, ఇండోనేషియా థాయిల్యాండ్, మలేషియాలలోకూడా ముగ్గులు దర్శనమిస్తాయి. మనభారతదేశంలో ఉత్తరాదిన ప్రకృతిలోని అందమైన జంతువులు, పక్షులు, చెట్లు రంగవల్లులలో కనిపిస్తాయి. అదే దక్షిణాదిన వృత్తాలు, చుక్కలు, సరళరేఖలు ఎక్కువగా ముగ్గులలో కనబడతాయి.

 ఇవీ మనముగ్గుల ముచ్చట్లు.

 

 

 

కలశం

 

కలశం

 

కలశం హిందువులకొక శుభచిహ్నం. ఆంధ్రప్రదేశ్ చిహ్నం కూడా కలశమే. రాగి వెండి లేక మట్టికుండను కలశంగావాడుతారు. కలశం ఒకపూజావస్తువు. అది దేవతల ఆవాసం.

 కలశస్య ముఖే విష్ణుః కంఠే రుద్ర స్సమాశ్రితః |

మూలే తత్ర స్థితో బ్రహ్మా మధ్యే మాతృగణాః స్మృతాః | |

కుక్షౌతు సాగరా స్సర్వే సప్త ద్వీపా వసుంధరా |

ఋగ్వేదో థ యజుర్వేద స్సామవేదో హ్యధర్వణః | |

 అంగైశ్చ సహితా స్సర్వే కలశాంబు సమాశ్రితాః |

ఆయాంతు దేవ పూజార్థం సకల దురిత క్షయ కారకాః | |

 అనగా కలశముఖంలో విష్ణువు కంఠభాగంలో శివుడు, మూలంలో బ్రహ్మ, మధ్యభాగంలో మాతృగణాలు ఆశీనమై యున్న్రు. కలశంలోని జలాల్లో సముద్రాలు.  సప్తద్వీపసహిత భూమి, చతుర్వేదాలు, వేదాంగాలతోసహా సమస్తదేవాతాగణాలు ఆసీనులై వున్నారు. సకలపాపాలనూ నిర్మూలించడానికి సిద్ధంగావున్నారని భావనచేసి పూజకుపక్రమిస్తారు. ఋగ్వేదంప్రకారం సమృద్ధి మరియు జీవితమూలాన్ని సూచిస్తుంది కలశం.

 కలశంలో శుద్ధజలంపోసి చుట్టూ మామిడాకులు లేక తమలపాకులూ పెట్టాలి. ఆకులతొడిమలు కలశంలోని నీటిని తాకుతూ వుండాలి. అందువల్ల ఆకులు వాడిపోవు. కలశజలాలలో అక్షింతలు పుష్పాలు నాణాలు వుంటే రత్నాలు బంగారు నగలూ వేయవచ్చు. తర్వాత పైన కొబ్బరికాయనుంచాలి.కొబ్బరికాయపై ఎఱ్ఱటి క్రొత్తరవికగుడ్డను పొట్లంవలెచుట్టి టోపీగా వుంచాలి. కలశానికి దారాలుకూడా కొందరు చుట్టుకుంటారు. కలశానికి గంధం పసుపుకుంకుమలు పూలమాల

 ధరింపజేసి  పీటపై బియ్యం పరచి బియ్యంపై కలశాన్ని స్థాపిస్తారు. కలశం లోహమునదైనా మట్టిదైనా అదిభూతత్త్వానికి సంకేతం. అందులోనినీరు జలతత్త్వానికి సంకేతం. నీటికీ కొబ్బరికాయకూ మధ్యనున్న ఖాళీస్థలం ఆకాశతత్త్వానికి సంకేతం. చదివే మంత్రం వాయుజనితం. అది వాయుతత్త్వానికి ప్రతీక. కలశంముందు వెలిగించే దీపం  అగ్నితత్త్వానికి ప్రతీక. అందువలన కలశపూజ పంచభూతములకూ ఒకేసారి చేసే పూజగా భావిస్తారు.

 మరోవిశేషమేమంటే కలశం చేతులలోధరించి వేదమంత్రాలు పఠిస్తూ స్వాములకూ పెద్దవారికి స్వాగతంపలుకుతారు. వేదికవరకు వారి ముందునడుస్తారు. అలాచేస్తే వారిని గొప్పగా గౌరవించినట్లౌతుంది.

 మానవజీవితం నీటిఘటమంటారు. అందుకే కలశాన్ని మానవజీవితంతో పోలుస్తారు. ఆకులు ప్రకృతికి ప్రతీక. కొబ్బరికాయ సమస్తవిశ్వానికి మరోరూపం. కలశానికి చుట్టినదారాలు ప్రేమతో ఏర్పడ్డ  సత్సంబంధాలు. అందుకే వ్రత, పర్వ, గృహప్రవేశాదిశుభసందర్భాలలో కలశపూజచేస్తారు. ముఖ్యంగా శ్రావణమాసం పున్నమికిముందువచ్చే శుక్రవారం లక్ష్మీపూజలో కలశపూజచేయడం ఆనవాయితీ. అట్లని వేరేరోజులలో చేయరాదనికాదు. గురు శుక్రవారాలలో జరుపుకోవచ్చు. శ్రావణమాసంలోచేసే కలశసహిత లక్ష్మీపూజ అధికఫలదాయకమని చెబుతారు. ఈదినాలలో లక్ష్మీదేవిని

 ఓం శ్రీం మహాలక్ష్మీయే నమ:

ఓం హ్రీం శ్రీం క్లీం మహాలక్ష్మీయే నమ:

  అనే మంత్రాలతో పూజిస్తే లక్ష్మీకటాక్షం మిక్కుటంగాకలిగి శుభాలుచేకూరుతాయని నమ్ముతారు.

 శ్రీహరి క్షీరసముద్రంలో శేషశాయియై ఉంటాడు. ఆయననాభికమలమునుండి బ్రహ్మజనించి సృష్టిప్రారంభిస్తాడు. అప్పుడున్నది కేవలం జలంమ్మాత్రమే. ఆ జలంతో సమానం కలశజలమని విశ్వసిస్తారు. అంటే సృష్ట్యాదిననున్న మహత్తరప్రశాంతస్థితి కలశపూజవల్ల కలుగుతుందని పురోహితభావన. సురాసురుల సముద్రమథనంలో అంతిమంగా ధన్వంతరి అమృతకలశంతో ఉద్భవిస్తాడు. ఆ అమృతకలశమే మనం స్థాపించుకున్న యీకలశమని భావిస్తే "యద్భావం తద్భవతి" అన్న సూత్రానుసారం కలశజలం తీర్థంగాసేవించడంవల్ల మనకూ అమృతత్వం సిద్ధిస్తుంది. అనగా దీర్ఘాయువు సంప్రాప్తమౌతుంది.

 కలశపూజానంతరం వచ్చే శనివారంనాడు కలశజలాన్ని తీత్థంగాసేవించి మిగిలినజలాన్నీ యితర పూజావస్తువులైన పూలు పసుపుకుంకుమలు అక్షతలు పారేనదీజలాలలో నిమజ్జనంచేయాలి. కొబ్బరికాయను దానంగాయివ్వచ్చు. లేదా కొబ్బరిని ప్రసాదంగా స్వీకరించవచ్చు.   నదిలో నిమజ్జనమైనా చేయవచ్చు.

ఈదీ కలశ ప్రాశస్త్యం